… kim olduğunuzu belirleyen süreç, önceden var olan olasılıkların tek tek elenmesiyle tanımlanır. Sizi siz yapan, beyninizde gelişen değil, beyninizde yok edilen şeylerdir aslında.
Beyin, 11. Sayfa (David Eagleman)
Yukarıdaki alıntıda da görüldüğü sözde Eagleman, önemli bir söz söylemiştir. Eklemek değil, çıkarmak!
Kimliğimizi şekillendiren seçimler
Hatırlayın, bazılarımız küçükken astronot veya başka büyük hayallere sahiptik. Hâlâ bu hedeflere sahip olanlarımız vardır belki ancak çoğumuz bu hedefi eledik bile. Daha fazla hedefimiz, yaş ilerledikçe azalıyor, değişiyor veya kayboluyor. David Eagleman’ın da dediği gibi, “Sizi siz yapan, beyninizde yok edilen şeylerdir aslında.”
Hayatın ilerleyen dönemlerinde, hangi hayalleri, hangi yolları ve fırsatları geride bıraktığımız, kim olduğumuzu oluşturuyor.
Olasılıkların yok olması
Doğduğumuzda beynimiz, sonsuz bir potansiyelle gelir. Çocukluk döneminde beynimizde sayısız sinirsel bağlantı bulunur ama zamanla kullanılmayan bağlantılar zayıflar veya yok olur. Bu, beynimizin bir nevi eleme sürecidir. Bu süreç sadece öğrenmeyi değil, aynı zamanda olgunlaşmayı ve birey olmayı da sağlar. Yani, kimliğimiz sadece eklediklerimizle değil, aynı zamanda geride bıraktıklarımızla şekillenir.
Beynin bu seçici süreci, kim olduğumuzu belirleyen bir harita gibi çalışır. Zamanla kapattığımız yollar ve elediğimiz olasılıklar, bugün kim olduğumuzu daha iyi anlamamıza olanak sağlar.
Peki, bu nedir?
Hayatın içinde deneyimlediğimiz her şey, bizi belirli tercihlere, yönlere götürürken, bazılarını da geride bırakmamıza neden oluyor. O yüzden, hayatınızda yolunda gitmeyen, yarım kalan ya da vazgeçilen şeylerin bir anlamı var. Onlar, sizin kimliğinizi oluşturan temel yapı taşları.
Bunu fark etmek bize ne katar?
Bu farkındalık bize derin bir özgürlük katar. Geçmişteki kayıplarımızı ve pişmanlıklarımızı daha anlayışlı bir gözle görmemizi sağlar. Kendimizi suçlamak ya da yetersiz hissetmek yerine, geçmişteki seçimlerimizin bizi bugünkü halimize getirdiğini fark etmek, bizi daha mutlu ve dengeli bir hayata yönlendirir. Seçimlerin önemini görmek, sadece ne yaptığımızı değil, neyi yapmadığımızı da anlamamıza yol açar. Böylece kendimizi daha iyi tanır, kabul eder ve gelecekteki tercihlerimizi daha bilinçli yaparız.
Sonuç
Sonuç olarak, sadece eklediklerimiz değil, çıkardıklarımız da bizim kimliğimizi belirlemekte bir etkendir.
Yaptıklarımız veya yapmadıklarımız bizi biz yapıyorsa burada kendimize sert davranmak yerine, iyi davranıp geleceğimizi şekillendirmemiz gerekiyor. Şu esnada, bu farkındalık sayesinde neleri değiştirebiliriz, neleri eklemek veya çıkarmak gerekir, buna bakabiliriz.
Sözgelimi, geçmişte matematik dersine çalışmadığınız için, bugün hayaliniz olan mühendislik bölümünü kaçırdınız veya görece daha kötü bir üniversitede okudunuz. Bu size bir anlayış sağlamalı: Gerekli yerde daha fazla özen göstererek hedefime ulaşmalıyım.
Şayet bu anlayış kazanılmazsa, farklı yerlerde de aynı sonuçlara gebe olabilir.
Yapmadıklarınız da sizi siz yapıyorsa bunları fırsata çevirebilir ve bu farkındalık sayesinde bazı seçenekleri yok etmek veya azaltmak, bazı seçenekleri de eklemek, sürdürmek veya düzeltmek sizin için bir fırsat olabilir.
Sizler bu konuda ne düşünüyorsunuz?